Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη

Τα σημερινά δημοκρατικά συστήματα βασίζονται σε ορισμένες γενικές αρχές, όπως το ισότητα πριν το νόμος, ο διαχωρισμός των εξουσιών, η ελευθερία της έκφρασης ή η λαϊκή κυριαρχία. Όλα αυτά έχουν ως ιστορικό προηγούμενο ένα θεμελιώδες και βασικό κείμενο στην ιστορία του Δυτικός κόσμος τους τελευταίους αιώνες: η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη του 1789.

Ιστορικό πλαίσιο

ο σύνταξη αυτού του εγγράφου δεν μπορεί να γίνει κατανοητό εκτός του παράδειγμα της Γαλλικής Επανάστασης. Αυτό το ιστορικό επεισόδιο σηματοδότησε, με λίγα λόγια, το τέλος του απόλυτη μοναρχία στη Γαλλία και από τα προνόμια των ανώτερων κλιμάκων.

Το 1789 ο γαλλικός λαός επαναστάτησε εναντίον της καθιερωμένης μοναρχίας και μετά από μια επαναστατική διαδικασία ξεκίνησε ένα κοινοβουλευτικό και συνταγματικό καθεστώς που αντιπροσώπευε τη γενική βούληση.

Από φιλοσοφική άποψη, η Διακήρυξη ήταν εμπνευσμένη από τα ιδανικά του Διαφωτισμού. Σε αυτό καιρός Έγιναν πνευματικές νέες ιδέες: η κριτική του σωστά θεϊκός, κοσμικός, η αυτονομία της λογικής και τα φυσικά δικαιώματα.

Σύντομη ανάλυση του περιεχομένου του DDHC

Ενσωματώθηκαν βασικές έννοιες που κάθε σημερινή δημοκρατική κοινωνία ενσωματώθηκαν: αναπαλλοτρίωτα δικαιώματα ή φυσικά δικαιώματα. Εισήχθησαν αρχές που τώρα δεχόμαστε με κάθε κανονικότητα, αλλά που στην εποχή τους ήταν καινοτόμες και επαναστάτες: ότι οι άνδρες γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι και ότι η ελευθερία της έκφρασης είναι ένας θεμελιώδης άξονας σε οποιοδήποτε δημοκρατική κοινωνία.

Αυτές οι αξίες ενσωματώθηκαν συγκεκριμένα στην κατάργηση της δουλείας, στην ελευθερία του Τύπου, στην εξάλειψη οποιουδήποτε κοινωνικού ή οικονομικού προνομίου και στον κοσμικό.

Στην ίδια δήλωση τονίστηκε ότι οι νόμοι πρέπει να είναι η έκφραση της γενικής βούλησης. Από την άλλη πλευρά, ενσωματώθηκε επίσης μια άλλη ουσιαστική αξία, το κράτος δικαίου. Αυτό σημαίνει ότι ο σεβασμός του νόμου είναι το μόνο κριτήριο για την οργάνωση της ζωής στην κοινωνία.

Στην αρχή του εγγράφου διευκρινίζεται ρητά ότι η μη σεβασμός των σχεδιαζόμενων δικαιωμάτων είναι καρπός κάθε δημόσιας ντροπής και διαφθοράς της κυβέρνησης. Εδώ η πρόθεση εκφράζεται ως κείμενο αναφοράς για το Σύνταγμα οποιασδήποτε κυβέρνησης.

Από θέματα έως πολίτες

Η Γαλλική Επανάσταση αντιπροσώπευε το τέλος του Παλαιού καθεστώτος και, κατά συνέπεια, την εξάλειψη των προνομίων ορισμένων κοινωνικών τάξεων. Στο μοντέλο του παλαιού καθεστώτος, η κοινωνία χωρίστηκε σε τρεις τάξεις: τον κλήρο, τους ευγενείς και τους κοινούς ανθρώπους.

Με την άφιξη της Γαλλικής Επανάστασης ξεπεράστηκαν αυτές οι διακρίσεις και το κριτήριο της ιθαγένεια. Εν ολίγοις, επιβλήθηκαν ίσα δικαιώματα σε ολόκληρη την κοινωνία χωρίς καμία διάκριση ή προνόμιο.

Φωτογραφίες: Fotolia - Erica Guilane-Nachez / Keryann