Σημασία των επιθέσεων στο Όσλο και στο νησί Utoya το 2011

Αλσίνα Γκονζάλες
Ειδικός δημοσιογράφος και ερευνητής

Ενόψει της τρομοκρατικής απειλής, δεν υπάρχουν πλέον μέρη που μπορούμε να θεωρήσουμε ασφαλή στον κόσμο. Μια χώρα τόσο ήσυχη και απομονωμένη όπως η Νέα Ζηλανδία ήταν ο στόχος (τον Μάρτιο του 2019) μιας τρομερής ακροδεξιάς τρομοκρατικής επίθεσης σε δύο τζαμιά. Ποιος θα πίστευε ότι πριν από μερικές δεκαετίες θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο.

Το ίδιο ισχύει για μια παραδοσιακά ειρηνική χώρα όπως η Νορβηγία, η οποία το 2011 είδε την ειρήνη της να διαταράσσεται από μια αποτρόπαια επίθεση.

Οι επιθέσεις που σημειώθηκαν στο Όσλο και στο νησί Utoya στις 22 Ιουλίου 2011 ήταν βίαιες ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν από έναν ακροδεξιό «μοναχικό λύκο».

Ο Anders Behring Breivik, που είναι το όνομα του ατόμου που διέπραξε τις σφαγές, είναι το αποτέλεσμα ενός γάμος ο οποίος χώρισε όταν ήταν ενός έτους και του οποίου η μητέρα - που είχε την επιμέλειά του - τον κακομεταχειρίστηκε.

Είναι πιθανό αυτό το στάδιο της ζωής της να εξηγεί τον μαχητικό αντιφεμινισμό της, καθώς και α ανοιχτά επικυριαρχική και προκλητική, ως μηχανισμός αυτοπροστασίας έναντι των καταχρήσεων που διαπράττονται για τη μητέρα της.

Ήδη σε πολύ νεαρή ηλικία, ορισμένοι ψυχολόγοι που τον εξέτασαν είδαν σε αυτόν ενδείξεις ψυχικής αστάθειας που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επικίνδυνη συμπεριφορά.

Παραδόξως, κατά την εφηβεία του έδειξε βαθύ ενδιαφέρον για την αστική κουλτούρα του χιπ χοπ, το οποίο είναι εντυπωσιακά ανοιχτό όταν πρόκειται για θέματα όπως το προσανατολισμός σεξουαλικότητας ή φυλής, που αργότερα θα απορριφθεί από τον Μπρέιβικ.

Οι συμφοιτητές του τον περιγράφουν ως έναν πολύ έξυπνο και δυνατό άνθρωπο, που φρόντιζε ακόμη και εκείνους που δεχόταν bullying.

Στα 21 του ξεκίνησε να εργάζεται σε μια εταιρεία -της οποίας το όνομά του είναι άγνωστο στο ευρύ κοινό-, στην τηλεφωνική εξυπηρέτηση πελατών. Η συμπεριφορά του περιγράφεται ως ευγενική προς εκείνους τους ανθρώπους που υπηρέτησε.

Τι απέγινε ο φιλικός Μπρέιβικ για να γίνει ο δολοφόνος Μπρέιβικ;

Η ακριβής πορεία του είναι άγνωστη, αν και δεν είναι παράλογο να πιστεύουμε ότι ο μελλοντικός τρομοκράτης, ήδη στα σκαριά, ακολούθησε ένα κρυφό μονοπάτι ενόψει του υπόλοιπου κόσμου, ριζοσπαστικοποιημένος από αρχή της δεκαετίας του '90 μέσω φόρουμ στο Διαδίκτυο.

Ο εγωισμός του θα μπορούσε να παίξει κάποιο ρόλο, αφού ο Μπρέιβικ δεν θα ήθελε να αντιμετωπίσει το νεογέννητο κοσμοθεωρία με άλλες διαφορετικές και εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις που θα μπορούσαν να τον κάνουν να αμφιβάλλει για τις δικές του καταδίκες.

Στις αρχές της νέας χιλιετίας μπορούσε ήδη να έχει στο μυαλό του τη διεξαγωγή των επιθέσεων, όπως θα δηλώσει αργότερα κατά τη διάρκεια της δίκης.

Επιβεβαίωσε επίσης ότι ήδη εκείνη την περίοδο προώθησε τη δική του επιχείρηση έχοντας κατά νου τον εν λόγω στόχο, ο οποίος μου επέτρεψε να εξοικονομήσω αρκετά για να αγοράσω όπλα και τα απαραίτητα υλικά για την κατασκευή του εκρηκτικά.

Προμηθεύτηκε με όπλα νόμιμα στη Νορβηγία, πιστόλι και καραμπίνα, προσκομίζοντας δύο άδειες σκοπευτικού και κυνηγετικού συλλόγου αντίστοιχα.

Μια φάρμα που διέθετε του επέτρεψε να αγοράσει το απαραίτητο υλικό για την κατασκευή των εκρηκτικών.

Στις 22 Ιουλίου 2011, μια βόμβα με λίπασμα εξερράγη έξω από το γραφείο του Σουηδού πρωθυπουργού στο Όσλο, σκοτώνοντας οκτώ άτομα.

Αυτό ήταν μόνο η αρχή. Το μακιαβελικό μυαλό του Μπρέιβικ είχε προβλέψει επίθεση σε δύο φάσεις, εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι οι δυνάμεις ασφαλείας και βοήθειας θα ήταν απασχολημένες με τη βόμβα στο κέντρο της πρωτεύουσας.

Μόλις λίγες ώρες αργότερα, παριστάνοντας τον αστυνομικό, επιβιβάστηκε σε ένα οπλισμένο πλοίο που τον μετέφερε στο νησί Utøya, όπου γινόταν η κατασκήνωση νεολαίας του Εργατικού Κόμματος εκείνη την ημέρα Νορβηγός.

Χρησιμοποιώντας τη δικαιολογία ότι έκανε αναφορά ακριβώς για την έκρηξη και διατηρώντας τον ρόλο του ως αξιωματικός επιβολής του νόμου, ο Μπρέιβικ συγκέντρωσε τους νέους γύρω του. Ήταν μια παγίδα θανάτου.

Αφού άνοιξε πυρ, ο τρομοκράτης άφησε ένα ίχνος με εξήντα εννέα ακόμη πτώματα, για να προσθέσει στα οκτώ άτομα που είχαν ήδη χάσει τη ζωή τους στην έκρηξη του Όσλο.

Μερικά από τα θύματα ήταν μόλις 14 ετών. Ο Μπρέιβικ συνελήφθη μιάμιση ώρα αφότου άρχισε να πυροβολεί.

Μετά τη σύλληψή του, κυκλοφόρησε ένα μανιφέστο που είχε δημοσιεύσει στο Διαδίκτυο και στο οποίο απηχούσε διατριβές σχετικά με τον ρατσισμό και τη λευκή υπεροχή.

Μεταξύ αυτών, για παράδειγμα, ότι η δυτική κοινωνία και ο τρόπος ζωής κινδυνεύουν λόγω της μετανάστευσης και, συγκεκριμένα, της μετανάστευσης από τις μουσουλμανικές χώρες.

Το κατηγόρησε επίσης στο πολιτικά κόμματα αριστεροί, όπως οι Νορβηγοί Εργατικοί που ήταν ο στόχος της επίθεσής του.

Κατένειμε επίσης ευθύνες στον φεμινισμό, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι κατέστρεψε τον δυτικό τρόπο ζωής.

Ο Μπρέιβικ καταδικάστηκε σε 21 χρόνια φυλάκιση το καλοκαίρι του 2011.

Κατά τη διάρκεια της δίκης, η οποία είχε βαθύ αντίκτυπο όχι μόνο στη Νορβηγία, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο, ήταν προκλητικός ανά πάσα στιγμή, εκτελώντας έναν περίεργο τελετουργικό χαιρετισμό στην αρχή κάθε συνεδρίας και μη αναγνωρίζοντας την εξουσία του δικαστηρίου.

Εκ των υστέρων, και επίσης για να τονίσει την άρνησή του να αναγνωρίσει την εξουσία του δικαστηρίου, αρνήθηκε να ασκήσει έφεση κατά της ποινής του. Και ήδη στη φυλακή, έχει δηλώσει εθνικοσοσιαλιστής και οπαδός της σύγχρονης επανερμηνείας του θρησκεία κλασική σκανδιναβική.