Σημασία της Δεύτερης Ισπανικής Δημοκρατίας

Στο Ισπανικό Σύνταγμα του 1978 διαπιστώνεται ότι η Ισπανία είναι κοινοβουλευτική μοναρχία. Παρόλα αυτά, υπάρχει ένας τομέας του πληθυσμός που λαχταρά την εγκαθίδρυση ενός δημοκρατικού συστήματος. Αυτή η φιλοδοξία εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από τη 2η Ισπανική Δημοκρατία, η οποία ίσχυε από το 1931 έως το 1939. Σε αυτό το στάδιο ο ισπανικός λαός έζησε μια από τις πιο τραγικές περιόδους της ιστορίας του, την ισπανικός εμφύλιος πόλεμος (1936-1939).

Όπως και άλλα ιστορικά στάδια, η ρεπουμπλικανική περίοδος αποτιμάται από δύο ανταγωνιστικές προσεγγίσεις. Ενώ ορισμένοι τομείς εκθειάζουν τις αρετές και τα κοινωνικά του επιτεύγματα, άλλοι τονίζουν τις αδυναμίες και τις δυστυχίες του.

Σημαντικά επιτεύγματα και προόδους

Για ορισμένους ιστορικούς, η 11η Δημοκρατία σηματοδότησε μια σημαντική πρόοδο στον εκσυγχρονισμό της Ισπανίας. Αναγνωρίστηκε ο διαχωρισμός μεταξύ εκκλησίας και κράτους. Χιλιάδες σχολεία χτίστηκαν σε όλη την εθνική επικράτεια με σκοπό την εξάλειψη των υψηλών ποσοστών αναλφαβητισμού.

Για πρώτη φορά στην ιστορία, οι γυναίκες μπόρεσαν να ψηφίσουν σε δημοκρατικές εκλογές.

Στον τομέα των πολιτικών δικαιωμάτων αναγνωρίστηκε το δικαίωμα στην ελευθερία του Τύπου και στην ελευθερία της λατρείας. Ομοίως, νομιμοποιήθηκε το διαζύγιο και υπήρξε διαχωρισμός μεταξύ των εξουσιών του κράτους.

Οι κύριοι ηγέτες της Δημοκρατίας έδωσαν ώθηση στην επιστήμη και τον πολιτισμό και προσπάθησαν να καταπολεμήσουν την ιστορική υστέρηση του έθνους. Εν ολίγοις, το δημοκρατικό καθεστώς αντιπροσώπευε μια πρόοδο στο σύνολο των δικαιωμάτων των πολιτών και στην εδραίωση του κράτους πρόνοιας.

Τα τελευταία χρόνια, ορισμένοι ιστορικοί έχουν επισημάνει την ψευδή εξιδανίκευση της ρεπουμπλικανικής περιόδου.

Ο διαχωρισμός μεταξύ εκκλησίας και κράτους που αναγνωρίζεται στο Σύνταγμα του 1931 συνοδεύτηκε από κύμα βίας κατά της Καθολικής Εκκλησίας. Πρέπει να θυμόμαστε ότι εκκλησίες κάηκαν σε όλη την Ισπανία και χιλιάδες θρησκευόμενοι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου.

Της ανακήρυξης της Δημοκρατίας προηγήθηκαν δημοτικές εκλογές. Σε αυτές έγινε αντικανονική καταμέτρηση ψήφων και ογδόντα χρόνια αργότερα υπάρχουν εμφανή στοιχεία που καταδεικνύουν τη μαζική εκλογική νοθεία αυτών των εκλογών.

Εκτός από τις διώξεις κατά των καθολικών, σημειώθηκαν κάθε είδους βίαια επεισόδια: η σφαγή του Casas Viejas το 1933, η Επανάσταση της Αστούριας το 1934 εμπνευσμένο από τα κομμουνιστικά ιδεώδη, την κήρυξη κατάστασης συναγερμού και πολέμου σε περισσότερες από τριάντα περιπτώσεις, δύο απόπειρες του πραξικόπημα, επιθέσεις σε εφημερίδες, βία στους δρόμους, δολοφονίες πολιτικών κ.λπ.

Παρατηρείται ότι η σκηνή της 1ης Ισπανικής Δημοκρατίας δεν ήταν ακριβώς υποδειγματική.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει γνωστά τα αρχεία της Σοβιετικής Ένωσης. Υπό αυτή την έννοια, ορισμένες μελέτες έχουν τονίσει ότι οι Σοβιετικοί κομμουνιστές διείσδυσαν στις δομές του ισπανικού κράτους κατά τη διάρκεια της δημοκρατικής περιόδου. Σκοπός αυτής της επιχείρησης ήταν να μετατραπεί η Ισπανία σε εργαστήριο για τα συμφέροντα του Στάλιν.

Fotolia Εικόνα: πλήρης