ანაბოლიზმისა და კატაბოლიზმის 10 მაგალითი

ანაბოლიზმი და კატაბოლიზმი

ანაბოლიზმი და კატაბოლიზმი ორი პროცესია ქიმიკატები რომლებიც ქმნიან მეტაბოლიზმს (ქიმიური რეაქციების ნაკრები, რომლებიც ყველაში გვხვდება ცოცხალი არსება). ეს პროცესები საპირისპირო, მაგრამ კომპლემენტარულია, ვინაიდან ერთი დამოკიდებულია მეორეზე და ისინი ერთად მუშაობისა და განვითარების საშუალებას იძლევა უჯრედები.

ანაბოლიზმი

ანაბოლიზმი, რომელსაც კონსტრუქციულ ფაზას უწოდებენ, არის მეტაბოლური პროცესი, რომლის დროსაც წარმოიქმნება რთული ნივთიერება უფრო მარტივი ნივთიერებებისგან, ორგანული თუ არაორგანული. ეს პროცესი სინთეზირებისთვის იყენებს კატაბოლიზმის მიერ გამოყოფილი ენერგიის ნაწილს მოლეკულები რთული Მაგალითად: ფოტოსინთეზი ავტოტროფულ ორგანიზმებში, სინთეზი ლიპიდები ან ცილა.

ანაბოლიზმი ქმნის ცოცხალი ორგანიზმების ზრდისა და განვითარების საფუძველს. იგი პასუხისმგებელია სხეულის ქსოვილების შენარჩუნებაზე და ენერგიის შენახვაზე.

კატაბოლიზმი

კატაბოლიზმი, რომელსაც დესტრუქციულ ფაზასაც უწოდებენ, არის მეტაბოლური პროცესი, რომელიც შედგება შედარებით რთული მოლეკულების უფრო მარტივ დაშლად. ეს მოიცავს დეგრადაციას და დაჟანგვას

ბიომოლეკულები რომლებიც მოდის ისეთი საკვებიდან, როგორიცაა ნახშირწყლები, ცილები და ლიპიდები. Მაგალითად: საჭმლის მონელება, გლიკოლიზი.

ამ დაშლის დროს, მოლეკულები გამოყოფენ ენერგიას ATP (ადენოზინტრიფოსფატი) სახით. ამ ენერგიას იყენებენ უჯრედები სასიცოცხლო საქმიანობის განსახორციელებლად და ანაბოლური რეაქციები მოლეკულების წარმოქმნისთვის.

ანაბოლიზმის მაგალითები

1. ფოტოსინთეზი. ანაბოლური პროცესი, რომელსაც ორგანიზმები ახორციელებენ ავტოტროფები (მათ არ სჭირდებათ სხვა ცოცხალი არსებები საკუთარი თავის გამოსაკვებად, რადგან ისინი ქმნიან საკუთარ საკვებს). ფოტოსინთეზში ხდება არაორგანული მასალა ჩართული ორგანული ენერგიის მეშვეობით, რომელიც მზის სხივმა უზრუნველყო.
2. ქიმიოსინთეზი. პროცესი, რომელიც გარდაქმნის ერთ ან მეტ ნახშირბადს და საკვებ მოლეკულას ორგანულ ნივთიერებად არაორგანული ნაერთების დაჟანგვის გამოყენებით. იგი განსხვავდება ფოტოსინთეზისგან, რადგან ის არ იყენებს მზის სხივებს, როგორც ენერგიის წყაროს.
3. კალვინის ციკლი. ქიმიური პროცესი, რომელიც ხდება მცენარეთა უჯრედების ქლოროპლასტებში. მასში ნახშირორჟანგის მოლეკულები გამოიყენება გლუკოზის მოლეკულის წარმოსაქმნელად. ეს არის საშუალება, რომელსაც აუტოტროფულ ორგანიზმებს არაორგანული ნივთიერებები უნდა ჰქონდეთ.
4. ცილების სინთეზი. ქიმიური პროცესი, რომლის დროსაც წარმოიქმნება ცილები, რომლებიც ამინომჟავების ჯაჭვებისგან შედგება. ამინომჟავები ტრანსპორტირდება RNA- ით მაცნე RNA- ზე, რომელიც პასუხისმგებელია ამინომჟავების შეერთების რიგის განსაზღვრაზე ჯაჭვის წარმოქმნაზე. ეს პროცესი ხდება რიბოსომებში, ორგანელები ყველა უჯრედშია.
5. გლუკონეოგენეზი. ქიმიური პროცესი, რომლის დროსაც ხდება გლუკოზის სინთეზირება გლიკოზიდური წინამორბედებისგან, რომლებიც არ არიან ნახშირწყლები.

კატაბოლიზმის მაგალითები

1. უჯრედული სუნთქვა. ქიმიური პროცესი, რომლის დროსაც დეგრადირდება გარკვეული ორგანული ნაერთები და ხდება არაორგანული ნივთიერებები. ეს გამოყოფილი კატაბოლური ენერგია გამოიყენება ATP მოლეკულების სინთეზისთვის. ფიჭური სუნთქვის ორი ტიპი არსებობს: აერობული (იყენებს ჟანგბადს) და ანაერობული (არ იყენებს ჟანგბადს, მაგრამ სხვა არაორგანულ მოლეკულებს).
2. საჭმლის მონელება. კატაბოლური პროცესი, როდესაც ორგანიზმის მიერ მოხმარებული ბიომოლეკულები იშლება და ფორმებად გარდაიქმნება უფრო მარტივი (ცილები დეგრადირდება ამინომჟავებად, პოლისაქარიდები მონოსაქარიდებამდე და ლიპიდები მჟავებად ცხიმოვანი).
3. გლიკოლიზი. პროცესი, რომელიც ხდება მონელების შემდეგ (სადაც პოლისაქარიდები დეგრადირებულია გლუკოზამდე). გლიკოლიზის დროს თითოეული გლუკოზის მოლეკულა იყოფა ორ პიროვატის მოლეკულად.
4. კრებსის ციკლი. ქიმიური პროცესები, რომლებიც უჯრედული სუნთქვის ნაწილია აერობულ უჯრედებში. შენახული ენერგია გამოიყოფა აცეტილ- CoA მოლეკულის დაჟანგვის გზით და ქიმიური ენერგია ატფ – ის სახით.
5. ნუკლეინის მჟავის დეგრადაცია. ქიმიური პროცესი, რომლის დროსაც დეოქსირიბონუკლეინის მჟავა (დნმ) და რიბონუკლეინის მჟავა (RNA) განიცდიან დეგრადაციის პროცესებს.