20 დამოკიდებულების მაგალითი

The დამოკიდებულებები არის ქცევის განმეორებადი ფორმები, რომლებიც ინდივიდებს აქვთ გარკვეულ გარემოებებში ან სოციალური ობიექტის წინაშე. ეს კონცეფცია შესწავლილია ფსიქოლოგიაში, განათლების ფსიქოლოგიაში, სოციალურ ფსიქოლოგიასა და სოციოლოგიაში. Მაგალითად: ნეიტრალური დამოკიდებულება, პოზიტიური დამოკიდებულება, უარყოფითი დამოკიდებულება.

ამ სოციალური დისციპლინების მიხედვით, დამოკიდებულება არის მიდრეკილება იმისა, რომ სუბიექტს აქვს იგივე პასუხი მოცემულ სტიმულზე და ის შეიძინა და შეისწავლა სოციალურ ინტერაქციაში.

მაშასადამე, დამოკიდებულებები არ არის თანდაყოლილი, არამედ წარმოიქმნება საგნის გამოცდილებით, რადგან ის წარმოშობს გრძნობებს, რწმენას და კოგნიტურ სქემებს. გარკვეულ სოციალურ ობიექტთან, ანუ მოვლენასთან, პიროვნებასთან, განმეორებად აქტივობასთან, თემასთან ან ადამიანის მიერ განხორციელებულ ნებისმიერ ელემენტთან მიმართებაში.

დამოკიდებულებები არ არის წარმოდგენილი ყველა საგანში ერთნაირად, რადგან მსგავსი მოვლენების წინაშე ორ ადამიანს შეიძლება ჰქონდეს ძალიან განსხვავებული პასუხი. ასევე, ისინი არ არის დაფიქსირებული, რადგან ქცევა შეიძლება შეიცვალოს დროთა განმავლობაში.

დამოკიდებულებების შესწავლა და კლასიფიკაცია ხდება ქცევისა და ხასიათის ტიპების განსაზღვრის მიზნით. ეს კვლევები გამოიყენება სხვადასხვა სფეროში, მაგალითად, რეკლამაში გამოიყენება იმის გასაგებად, თუ როგორ იმოქმედებენ მომხმარებლები.

ელემენტები, რომლებიც ქმნიან დამოკიდებულებებს

დამოკიდებულებები შედგება:

დამოკიდებულების მაგალითები

არსებობს სხვადასხვა ტიპის დამოკიდებულებები, რომლებიც დამოკიდებულია თითოეული ადამიანის გამოცდილებასა და კონტექსტზე.

1. კრიტიკული დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, სიღრმისეულად აანალიზებენ ყველა იდეას, ცნებას და ცოდნას, სანამ მათ ჭეშმარიტებად მიიჩნიონ. საუბარია არა ყველაფრის ნეგატიურ კრიტიკაზე, რაც ახალია, არამედ მის მიღებამდე მის კრიტიკულად შესწავლაზე.
2. Პოზიტიური დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, აღიქვამენ სოციალურ ობიექტს, როგორც რაღაც პოზიტიურს და ცდილობენ იმოქმედონ ისე, რომ სარგებლის მიღწევა შესაძლებელი იყოს.
3. Უარყოფითი დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ეს დამოკიდებულება, აღიქვამენ სოციალურ ობიექტს, როგორც რაღაც ნეგატიურს და ვერ სარგებლობენ ამ სიტუაციიდან.
4. მანიპულაციური დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, მხოლოდ ითვალისწინებენ თავიანთ უპირატესობებსა და ინტერესებს და იყენებენ სხვა ადამიანებს თავიანთი მიზნების მისაღწევად.
5. ალტრუისტული დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, როცა რაიმეს აკეთებენ, ამას აკეთებენ სხვისი ინტერესებისა და გრძნობების გათვალისწინებით. ზოგიერთ შემთხვევაში, მათ შეუძლიათ უარი თქვან სარგებელს, რათა სხვამ შეძლოს მიაღწიოს მათ მიზნებს.
6. დაინტერესებული დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, ხშირად აკეთებენ რაღაცებს სხვებისთვის, მაგრამ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ისინი მიიღებენ სარგებელს.
7. ეგოისტური დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, მოქმედებენ თავიანთი ინტერესების გათვალისწინებით და არ აინტერესებთ, შეუძლიათ თუ არა ზიანი მიაყენონ სხვა ადამიანს.
8. ემპათიური დამოკიდებულება. სუბიექტებს, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, შეუძლიათ მოუსმინონ და გაიგონ ყველაფერი, რაც სხვა ადამიანებს ემართებათ. ადამიანებს, ანუ შეუძლიათ საკუთარი თავის სხვის ადგილას დაყენება და მათი გრძნობების გაგება და ფიქრები.
9. პროაქტიული დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ეს დამოკიდებულება, მოქმედებენ ავტონომიურად და შემოქმედებითად თავიანთი მიზნების მისაღწევად. გარდა ამისა, მათ შეუძლიათ კონფლიქტების მოგვარება და დაბრკოლებების მარტივად გადალახვა.
10. რეაქტიული დამოკიდებულება. ამ დამოკიდებულების მქონე სუბიექტები კარგად ასრულებენ მითითებებს, მაგრამ უჭირთ ავტონომიური ფუნქციონირება ან ახალი გამოწვევების წინაშე დგომა.
11. პასიური დამოკიდებულება. სუბიექტებს, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, ურჩევნიათ არ იმოქმედონ, როდესაც წარმოიქმნება ახალი გამოწვევები ან სირთულეები და, როგორც წესი, აქვთ მცირე ინიციატივა განახორციელონ სხვა აქტივობები, გარდა იმისა, რაც უკვე იციან.
12. თანამშრომლობითი დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, ეხმარებიან სხვებს, რათა მათ მიაღწიონ თავიანთ მიზნებს.
13. თავდაჯერებული დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, იცავენ თავიანთ თვალსაზრისს, მაგრამ სხვისი აზრის უარყოფის გარეშე.
14. ემოციური დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, მიდრეკილნი არიან სამყაროს გაგებით თავიანთი ემოციებიდან და გაითვალისწინონ სხვა ადამიანების გრძნობები და აზრები მოქმედებისთვის.
15. რაციონალური დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, აანალიზებენ სოციალურ ობიექტს ლოგიკის გამოყენებით და ტოვებენ თავიანთ ემოციებსა და გრძნობებს.
16. მოქნილი დამოკიდებულება. ამ დამოკიდებულების მქონე სუბიექტებს შეუძლიათ ადვილად მოერგონ ახალ გარემოს ან იდეებს და ხშირად იცვლებიან აზრი, თუ მართებული არგუმენტი იქნება წარმოდგენილი.
17. შეუპოვარი დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, ჩვეულებრივ არ იღებენ სხვა იდეებს ან არგუმენტებს, გარდა საკუთარი და მათთვის ძნელია შეცვალონ თავიანთი დამოკიდებულება გარკვეულ სიტუაციებთან.
18. წინასწარგანწყობილი დამოკიდებულება. ამ დამოკიდებულების მქონე სუბიექტები აანალიზებენ სოციალურ ობიექტს წინა იდეებიდან, რომლებიც, როგორც წესი, ნეგატიურია და, ზოგადად, მათთვის რთულია მათი შეცვლა.
19. პესიმისტური დამოკიდებულება. ამ დამოკიდებულების მქონე სუბიექტები მიდრეკილნი არიან დაინახონ სოციალური ობიექტის მხოლოდ ნეგატიური ასპექტი და, შესაბამისად, უჭირთ იმის დაჯერება, რომ რეალობა შეიძლება გაუმჯობესდეს და მათ შეუძლიათ მონაწილეობა მიიღონ ამ ცვლილებაში.
20. სარდონიული დამოკიდებულება. სუბიექტები, რომლებსაც აქვთ ასეთი დამოკიდებულება, ავლენენ ზიზღს სხვა ადამიანების, იდეების ან საქმიანობის მიმართ ირონიული და სარკასტული კომენტარებით.

მას შეუძლია მოგემსახუროთ: