თვისებრივი კვლევის განმარტება
თვისებრივი კვლევა / / April 02, 2023
დოქტორი ფსიქოლოგიაში
ანალიზის მიდგომა, რომელიც მიზნად ისახავს გამოიკვლიოს, თუ როგორ აღიქვამენ და განიცდიან ადამიანები შესწავლილ ფენომენს.
ხშირია, როდესაც კვლევისა და სამეცნიერო მონაცემებზე საუბრისას ადამიანი მაშინვე ფიქრობს ციფრებზე, მათემატიკურ ფორმულებზე და სტატისტიკაზე. შეიძლება განზოგადდეს, მაგრამ ეს ელემენტები ეხება მხოლოდ რაოდენობრივ მიდგომას, რომელიც მხოლოდ ნაწილია გამოძიება; დამატებითი სახით, არსებობს თვისებრივი მიდგომა, რომელშიც განიხილება კვლევის ფენომენთან დაკავშირებული მნიშვნელობების ინტერპრეტაცია. ამ მიდგომით, მონაცემთა შეგროვების და შემდგომი ანალიზის მეთოდი მიზნად ისახავს კვლევის კითხვების დახვეწას ან ახალი კითხვების გამოვლენას აღნიშნული ინტერპრეტაციის საშუალებით.
ხარისხობრივი მიდგომით, მონაცემები გროვდება მოქნილი ტექნიკით, როგორიცაა ინტერვიუები. სტრუქტურირებული და ნახევრად სტრუქტურირებული, ფოკუს ჯგუფები, დაკვირვება და ზოგიერთი უფრო ხისტი, როგორიცაა ქსელები სემანტიკური. ინფორმაციის მოპოვების შემდეგ ხდება მისი ანალიზი, რათა მოხდეს იდეების, ელემენტებისა და მნიშვნელობების იდენტიფიცირება და ამით რეალობის ინტერპრეტაცია მონაწილეთა გამოცდილებით.
ამრიგად, ხშირია თვისებრივი მიდგომის გამოყენება, როდესაც ფენომენის შესახებ ძალიან ცოტაა ცნობილი, ანუ, სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, იგი ძირითადად გამოიყენება გამოძიების საძიებო ეტაპზე, როდესაც ის წარმოადგენს დიზაინს შერეული.
ამ თვალსაზრისით გამოირჩევა თვისებრივი ტექნიკის გამოყენება ფსიქომეტრიაში, ვინაიდან ამ მიდგომის საშუალებით შესაძლებელია საზომი ინსტრუმენტების შემუშავება. სასწორები, ინვენტარები და სხვა ტიპის შეფასების ინსტრუმენტები მიზნად ისახავს ადეკვატურად გაზომოს მაშასადამე, საინტერესო ფენომენია საჭირო, რომ მათ ეფექტურად აითვისონ ატრიბუტის საერთო ელემენტები საზომი. ამ ელემენტების შესაცნობად შეგიძლიათ მიმართოთ მხოლოდ თეორიას და წინა მტკიცებულებებს, მაგრამ შესრულებისას ეს ემუქრება ამ ჯგუფის შესაბამისი და შესაბამისი ელემენტების იგნორირებას (მაგ. კულტურა); ამრიგად, თვისებრივი ტექნიკის მიმართვა შესაძლებელს ხდის ამ ელემენტების ამოცნობას კულტურული ჯგუფის წევრების მიერ მოწოდებული ინფორმაციის უშუალოდ ამოღებით. საზომი ინსტრუმენტების აგების საფუძვლად ხარისხობრივი ტექნიკისა და თეორიის გამოყენებით, ეფექტურია კონსტრუქციის ან ფენომენის კულტურული და უნივერსალური ელემენტების დაფიქსირება.
მოკლედ, თვისებრივი კვლევა არ უნდა იყოს ჩაფიქრებული, როგორც რაოდენობრივი კვლევის საწინააღმდეგო მიდგომა, არამედ როგორც მისი დამატება.
თვისებრივი კვლევის მახასიათებლები
• მიუხედავად იმისა, რომ არსებობს კვლევის პრობლემა ან თემა, პროცესი და მიდგომა არ არის ისეთი მკაცრი, როგორც რაოდენობრივ კვლევაში.
• რაოდენობრივი კვლევისგან განსხვავებით, რომელიც იწყება თეორიიდან ცვლადებს შორის დამოკიდებულების დასამყარებლად და მონაცემები მოგვიანებით გამოიყენება აღნიშნული თეორიების დასადასტურებლად, ხარისხობრივში კი მონაცემები იძლევა ახლის შემუშავების საშუალებას. თეორიები.
• იშვიათია ჰიპოთეზის შემუშავება, ვინაიდან ეს წარმოიქმნება მას შემდეგ, რაც ხელმისაწვდომი იქნება ინფორმაცია შესასწავლი ფენომენის შესახებ.
• მონაცემთა შეგროვება არ მიჰყვება მკაცრად სტანდარტიზებულ პროცესებს, შესაძლებელია იყოს მოქნილი. ამრიგად, შერჩევის პროცესიდან წარმოშობილი ურთიერთქმედება ასევე იძლევა ღირებულ ინფორმაციას შესასწავლი ფენომენის შესახებ.
• მონაცემები წარმოადგენენ რეალობის ბუნებრივ სურათს.
• რაოდენობრივი კვლევა ეფუძნება მონაწილეთა გამოცდილების მნიშვნელობების ინტერპრეტაციას.
• ხარისხობრივი შედეგები არ არის განზოგადებული სტატისტიკური თვალსაზრისით.
ხარისხობრივი ტექნიკა
ბუნებრივი სემანტიკური ქსელები. ამ ტექნიკაში ადამიანებს სთხოვენ გამოიყენონ სიტყვების სერია მოცემული სტიმულის ატრიბუტების დასადგენად (მაგ. ფენომენი, კონცეფცია ან ქცევა), მოგვიანებით მათ სთხოვენ ამ ელემენტების რანჟირებას, რათა მათ წონაში მისცენ სემანტიკური. ამ მონაცემებზე დაყრდნობით იქმნება ქსელი, რომელშიც მიბმულია სტიმულის ატრიბუტები ისე, რომ ცენტრი ქსელის არის ელემენტი, რომელიც აღწერს სტიმულს უფრო დიდი ხარისხით, და ბოლოს ის ელემენტი, რომელიც ყველაზე ნაკლებად აღწერს მას. აღწერე.
ფოკუს ჯგუფები და ინტერვიუები. ორივე არის ტექნიკა, რომლებშიც კვლევის ფენომენთან დაკავშირებული შესაბამისი საკითხები განიხილება სკრიპტის საშუალებით. განსხვავება ორივე ტექნიკას შორის მდგომარეობს მონაწილეთა რაოდენობაში; ფოკუს ჯგუფებს შეიძლება ჰყავდეთ ორზე მეტი მონაწილე, მაშინ როცა ინტერვიუსთვის საჭიროა მხოლოდ ერთი ადამიანი. ინფორმაციის მოპოვების შემდეგ ხდება მისი ტრანსკრიფცია და ანალიზი საჭირო ელემენტების მისაღებად. ანალიზის ჩასატარებლად შეიძლება გამოყენებულ იქნას სხვადასხვა მეთოდი, როგორიცაა:
ინტერპრეტაციული ფენომენოლოგიური ანალიზი. ამ ტექნიკაში ადამიანების ყოველდღიური გამოცდილება ფასდება მნიშვნელობებისა და გაზიარებული ელემენტების მოსაძებნად.
Შინაარსის ანალიზი. დისკურსი გამოკვლეულია ზოგადი იდეებისა და ცნებების მოსაძებნად, რომლებიც უფრო კონკრეტული ელემენტებისაგან შედგება.