ბიოდეგრადირებადი პროდუქტების მაგალითი
Ქიმია / / July 04, 2021
ბიოდეგრადირებადი პროდუქტები არის ის, რაც შედგება ნივთიერებებისგან ან მასალებისაგან, რომელთა დეგრადირება შესაძლებელია ბიოლოგიური ან ბუნებრივი გზით. როცა ლაპარაკობ დეგრადაცია ქიმიაში ეს ეხება პროცესს, რომლის დროსაც ნივთიერება გარდაიქმნება თავის ძირითად კომპონენტებად ან უფრო მარტივ კომპონენტებად გარკვეული დროის შემდეგ. როდესაც ნივთიერება ან პროდუქტი დეგრადირდება, მისი რეინტეგრაცია ან ათვისება ხდება გარემოში.
ბიოდეგრადაცია არის ნივთიერების ან პროდუქტის დეგრადაციის ტიპი, რომელსაც აკეთებენ ბიოლოგიური ორგანიზმები, მაგალითად ბაქტერიები ან სოკოები, ბუნებრივ პირობებში.. პროდუქტებს, რომლებსაც აქვთ ამ ტიპის ბიოლოგიური დეგრადაცია, ბიოდეგრადირებადი პროდუქტები ან უბრალოდ ბიოდეგრადირებადი ეწოდება. ეს დეგრადაცია შეიძლება იყოს აერობული, რომელშიც ჟანგბადი ერევა, ან ანაერობული, რომელშიც ჟანგბადი არ ერევა.
მიკროორგანიზმები, როგორიცაა ბაქტერიები ან სოკოები, ან ორგანიზმები, როგორიცაა მწერები ან ჭიები, მოქმედებენ ბიოდეგრადირებად ნივთიერებებზე, მათი დაშლის მიზნით. ეს ორგანიზმები ანადგურებენ ნივთიერებებს ენერგიის წარმოქმნის მიზნით. დეგრადაციის პროცესის შემდეგ,
ბიოდეგრადირებადი მასალა გარდაიქმნება ნახშირორჟანგად, წყალში, მეთანში ან ბიომასაში. ბიოგაზი (შედგება მეთანისგან და ნახშირორჟანგისგან) ასევე შეიძლება წარმოიქმნას ანაერობული ბიოდეგრადაციის დროს (ჟანგბადის არარსებობის შემთხვევაში); ეს გაზი შეიძლება გამოყენებულ იქნას ელექტრული ან თერმული ენერგიის წარმოებისთვის.ბიოდეგრადირებადი პროდუქტები შეიძლება შედგებოდეს:
- განახლებადი წყაროები ეს ისაა, რომელთა განახლება ან ჩანაცვლება შესაძლებელია მათი მოხმარების დროს. ეს ნიშნავს, რომ დროთა განმავლობაში მათი ჩანაცვლება შედარებით მარტივია. ეს მოიცავს, მაგალითად, ბიოდეგრადირებად პროდუქტებს, რომლებიც დაფუძნებულია ბუნებრივ, ცხოველურ ან მცენარეულ ცილებზე და პოლისაქარიდებზე.
- არაგანახლებადი წყაროები. პირიქით, ამ რესურსების ჩანაცვლება შეუძლებელია მათი გამოყენების პროპორციულად. ეს არის შეზღუდული მასალები ან რესურსები, რომელთა განახლება შეუძლებელია ან რომელთა განახლებას შეიძლება ათასობით წელიც კი დასჭირდეს. ეს მოიცავს ბიოდეგრადირებად პროდუქტებს, რომლებიც მიიღება ნავთობპროდუქტებისგან, როგორიცაა PCL, ბიოდეგრადირებადი პლასტმასის ტიპი.
კომპოსტირებადი ბიოდეგრადირებადი პროდუქტები
ზოგიერთ ბიოდეგრადირებად პროდუქტს შეიძლება ჰქონდეს კომპოსტირების უნარი და გამოიყენოს ორგანული სასუქი. კომპოსტი წარმოიქმნება ბიოდეგრადირებადი პროდუქტებით, რომლებიც აერობულად დეგრადირდება; ანუ ჟანგბადის თანდასწრებით.
მნიშვნელოვანია ამის ხაზგასმა ყველა ბიოდეგრადირებადი პროდუქტის კომპოსტირება არ შეიძლება. იმისათვის, რომ ბიოდეგრადირებადი პროდუქტი კომპოსტირებად კლასიფიცირდეს, იგი გარკვეულ დროში უნდა დეგრადირდეს გარკვეულ პირობებში, ნარჩენების ან ტოქსიკური ნივთიერებების წარმოების გარეშე. თუ კომპოსტირებთ, როგორც ინდუსტრიულად, ასევე სახლში, გამოყენებული პროდუქტი ან ნარჩენები ანალოგიურ დროში უნდა დაიშალოს. მაგალითად, ბიოდეგრადირებადი პროდუქტი, რომლის დეგრადაციას ათი წელი სჭირდება, არ შეიძლება გამოყენებულ იქნას კომპოსტად.
კომპოსტირებადი ბიოდეგრადირებადი პროდუქტების რამდენიმე მაგალითია: ხილი, ბოსტნეული, კვერცხის ნაჭუჭები, ხილის ან ბოსტნეულის ქერქი, მცენარეული ნარჩენები, ფოთლები, ტოტები, განავალი და სხვა.
ბიოდეგრადირებადი პროდუქტების ბიოდეგრადირების დრო
ბიოდეგრადირებადი პროდუქტის დაშლის დრო დამოკიდებული იქნება მასალებზე ან ნივთიერებებზე, რომლებიც წარმოადგენენ მას, მოლეკულების ზომაზე, მიკროორგანიზმები, რომლებიც მონაწილეობენ პროცესში და იმ გარემო პირობებში, რომელშიც ხდება პროდუქტის დეგრადირება, როგორიცაა ჟანგბადი, ტემპერატურა, სინათლე, ტენიანობა, pH, და ა.შ. აქ მოცემულია ბიოდეგრადირებადი პროდუქტების მაგალითები და მათი დეგრადაციისთვის საჭირო დრო. ეს დრო სავარაუდოა.
- ქაღალდი: მისი ბიოდეგრადაციის დროა 1-დან 2 წლამდე.
- ხილი: მისი ბიოდეგრადაციის დროა 1-დან 6 თვემდე.
- ბამბის ქსოვილი: მისი ბიოდეგრადაციის დრო ხუთ თვემდეა.
- ცელულოზის აცეტატზე დაფუძნებული სიგარის კონა: მისი ბიოდეგრადაციის დროა 2 წლამდე.
- Ტყე: მისი ბიოდეგრადაციის დროა 2-დან 3 წლამდე. თუ ხის მოხატვა ხდება, ბიოდეგრადირების დრო 15 წლამდეა.
- ძვლები: მისი ბიოდეგრადაციის დრო 15 წლამდეა.
- მატყლი: მისი ბიოდეგრადაციის დროა ერთი წელი, ან პირობების მიხედვით, იგი შეიძლება გაგრძელდეს ხუთ წლამდე.
- ბამბა: მისი ბიოდეგრადაციის დრო ხუთ თვემდეა.
5 ბიოდეგრადირებადი პლასტმასის მაგალითები
ბიოდეგრადირებადი პლასტმასია აპლასტმასის ტიპი, რომელსაც ბიოლოგიურად დეგრადირება შეუძლია. ბიოდეგრადირებადი პლასტმასის უმეტესი ნაწილი მზადდება ორგანული ან ბუნებრივი ნივთიერებებისგან; მათ ბიოპლასტიკას უწოდებენ. ამასთან, არსებობს ბიოდეგრადირებადი პლასტმასი, რომელიც მზადდება ნავთობისგან, თუმცა ისინი უმცირესობას წარმოადგენენ; ნავთობიდან მიღებული პლასტმასის მრავალი ნაწილი არაბიოდეგრადირებადია. ბიოდეგრადირებად პლასტმასებს შორის ერთ-ერთი განსხვავება ისაა, რომ ორგანულ ნივთიერებებზე დაფუძნებული პლასტმასი უფრო დაბინძურებას წარმოქმნის, ვიდრე ნავთობიდან მიღებული პლასტმასი. ზოგიერთი ბიოდეგრადირებადი პლასტიკაა:
- პოლიჰიდროქსიალკალინატი, ასევე ცნობილი როგორც PHA, არის ბუნებრივი პოლიესტერი, რომელსაც იღებენ ბაქტერიები, რომლებიც მას წარმოქმნიან შაქარზე ან ლიპიდებზე მოქმედებით. ეს პოლიესტერი მიიღება ბაქტერიებისგან სხვადასხვა მეთოდით.
- პოლილაქტიკური მჟავა, ასევე ცნობილი როგორც PLA, რომელიც მზადდება სიმინდის, ხორბლის, კარტოფილის ან შაქრის ლერწმის სახამებლისგან. PLA– ს საშუალებით დამზადებული ზოგიერთი პროდუქტი არის სამედიცინო ნაკერი, იმპლანტანტი, საკვების შეფუთვა, პროდუქტის შესაფუთი, თასები, ქსოვილები, უჯრები და სხვა. ეს არის კომპოსტირებადი პლასტმასის ტიპი; რომ ვთქვათ, მასთან ერთად შეგიძლიათ კომპოსტირება.
- პოლიჰიდროქსიბუტირატი, ასევე ცნობილი როგორც PHB, არის პოლიჰიდროქსიკალკალინატის ტიპი (PHA), რომელიც მიიღება ბაქტერიებისგან ან მიკროორგანიზმებისგან, რომლებიც წარმოქმნიან მას ენერგიის შენახვის გზით.
- პოლიგლიკოლის მჟავა, ასევე ცნობილი როგორც PGA, ეს არის ბიოდეგრადირებადი პლასტიკა, რომელსაც აქვს დიდი გამძლეობა და გამოიყენება სამედიცინო ნაკერების წარმოებაში.
- პოლიკაპროლაქტონი, ასევე ცნობილი როგორც PCL, არის კაპროლაქტონისგან დამზადებული მოქნილი პოლიესტერი. ეს ბიოდეგრადირებადი პლასტმასა ნავთობქიმიური წარმოშობისაა; იგი მიიღება ნავთობპროდუქტებისგან. იგი გამოიყენება იმპლანტანტების, პროტოტიპების, ხელნაკეთობების დასამზადებლად და სხვა. მისი ბიოდეგრადაციის დრო ორი წელია.
30 ბიოდეგრადირებადი პროდუქტის მაგალითები
- ქაღალდი. იგი ბიოდეგრადირებადია, რადგან იგი შედგება მცენარეული ბოჭკოებისგან, ცელულოზისგან, ხისგან, ჩალისგან, ჯუთისაგან და სხვა მცენარეული ნაერთებისგან.
- მუყაო. ქაღალდის მსგავსად, იგი მზადდება მცენარეული ბოჭკოებისგან.
- სიგარის კონდახები, რომლებიც მზადდება ცელულოზის აცეტატით, რომელიც არის ბიოდეგრადირებადი პოლიეთილენი.
- მცენარეული წარმოშობის ბოჭკოები, რომლებიც მიიღება თესლიდან, ღეროდან ან ქერქისგან. რამდენიმე მაგალითია ბამბის ბოჭკოვანი და კანაფის ბოჭკოვანი.
- ცხოველური წარმოშობის ბოჭკოები, რომლებიც ცხოველებისგან მიიღება; კერძოდ, მათი მატყლი ან თმა. რამდენიმე მაგალითია ბამბა, აქლემის ბოჭკო, რეჰანის ბოჭკო, კაშმირის ბოჭკო და ა.შ.
- ჯუთის ბოჭკო, რომელიც მიიღება ჯუთისა თეთრი ან წითელი მცენარისგან. ეს არის რბილი ბოჭკოვანი, რომელიც შედგება ცელულოზისა და ლიგნინისგან. იგი გამოიყენება ტექსტილის ინდუსტრიაში, ქაღალდის, ტომრების, შეფუთვის, საღებავების, მედიკამენტების წარმოებაში.
- სიზალური ბოჭკო, რომელიც მიიღება აგავასგან. ეს არის მყარი ბოჭკოვანი, რომელიც გამოიყენება ქსოვილების, თოკების, ძაფის, ქაღალდის, მუყაოს, ავეჯის წარმოებისთვის და სხვა.
- სახამებლისგან დამზადებული პროდუქტები, როგორიცაა ჩანთები, სახვევები და სხვა. სახამებელი მოდის ორგანული პროდუქტებიდან, როგორიცაა კარტოფილი, სიმინდი ან ბრინჯი.
- ცელულოზის აცეტატით დამზადებული პროდუქტები, როგორიცაა ლაქი, ზოგიერთი ქსოვილი, კარტი და ადჰეზივები, რომლებიც მზადდება ამ ბიოდეგრადირებადი პროდუქტით.
- ცელულოზით დამზადებული პროდუქტები, რომელიც მიიღება მცენარეული უჯრედების კედლებიდან. ეს არის ბუნებრივი პოლიმერი, რომელსაც იყენებენ ქსოვილების, ქაღალდის, მუყაოს დასამზადებლად და სხვა.
- ქიტოზანზე დაფუძნებული პროდუქტები, რომელიც გამოიყენება სამედიცინო ინდუსტრიაში (ბაფთები, ნაკერი), საკვები და კოსმეტიკური საშუალებები. ეს მიიღება ქიტინისგან, ბუნებრივი პოლიმერისგან.
- Abaca ბოჭკოვანი, რომელიც მიიღება აბაკის მცენარისგან. იგი გამოიყენება ქაღალდის, ტანსაცმლის, ავეჯის დამზადებისთვის და სხვა.
- ქოქოსის ბოჭკოვანი, რომელიც მიიღება ქოქოსის მცენარედან. მას იყენებენ თოკების, სათევზაო ბადეების, ჯაგრისების დასამზადებლად და სხვა.
- კაზეინზე დაფუძნებული პროდუქტები, რძისგან მიღებული ცილის სახეობა. მის გამოყენებაში შედის საღებავების, პლასტმასის, ქაღალდისა და ადჰეზივების წარმოება.
- ნარჩენები
- ხილის ან ბოსტნეულის პილინგი
- პარკოსნების ნარჩენები ან ნარჩენები
- ყავის ნარჩენები
- ხის ნაჭრები
- Სიმინდი
- ხორბალი
- თესლი
- სორგო
- ბრინჯი
- კოლაგენი
- ჟელე
- შრატი
- ბამბა
- Წებოვანა
- სოიო