Belang van vrije wil

Gedurende een dag nemen we veel beslissingen waarbij we moeten kiezen tussen wat goed of fout is, tussen waar we zin in hebben en wat ons uitkomt. Geconfronteerd met deze realiteit kunnen we onszelf de volgende vraag stellen: is ons vermogen om te kiezen volledig vrij of zijn er juist factoren die onze beslissingen bepalen? Deze vraag staat bekend als het probleem van de vrije wil.

De mens heeft geen definitief antwoord op de kwestie van de vrije wil, maar het is een probleem waar we allemaal wel eens over hebben nagedacht.

Dit idee wordt normaal gesproken gebruikt om te verwijzen naar ons vermogen om te kiezen tussen goed en kwaad. Soms zinspeelt hij op het idee van vrijheid persoonlijk in algemene zin. Er zijn in principe twee mogelijke benaderingen:

1) de mens Hij denkt vrij te zijn omdat hij kan kiezen tussen verschillende opties, maar in werkelijkheid zijn er allerlei voorwaarden die onze wil en

2) hoewel het duidelijk is dat er bepaalde voorwaarden zijn, kan onze individuele wil eraan worden opgelegd en daarom zijn we vrij.

Tegenargumenten

Als we uitgaan van het idee dat alles werkt vanuit een oorzaak en gevolg relatie, zijn onze persoonlijke beslissingen dat in hoge mate geconditioneerd en bijgevolg zijn we niet vrij om te kiezen tussen verschillende opties, maar het gekozen pad is de gevolg logica van een reeks determinanten (psychologische, sociale, economische of andere aard).

Kortom, er is een schijn van vrije wil omdat we constant beslissingen nemen, maar diep van binnen "dwingen" de omstandigheden om ons heen om de ene of de andere weg in te slaan. In andere woorden, we zijn niet vrij omdat er altijd een voorafgaande oorzaak is die ons vermogen om te kiezen bepaalt.

Argumenten vóór

Een dier kan niet besluiten dat het tegen zijn instinct in wil gaan en een plant kan niet stoppen met het uitvoeren van de fotosynthese. De mens heeft echter altijd een bepaald keuzevermogen.

Het is waar dat er zeer krachtige voorwaarden zijn die onze vrijheid beperken, maar deze voorwaarden zijn niet absoluut. We zouden kunnen zeggen dat we een voorwaardelijke vrijlating hebben.

Deze benaderingen betekenen niet dat we altijd kunnen doen of laten wat we willen. Integendeel, het impliceert dat ondanks de beperkingen en verplichtingen die ons omringen, we altijd een vrijheidsmarge hebben die niemand ons kan ontnemen.

Als ik een slaaf ben, betekent dit dat ik verplicht ben te gehoorzamen, maar alleen ik bepaal op welke manier ik gehoorzaam. Het voorbeeld van de slaaf herinnert ons eraan dat er altijd regels en opleggingen zijn die onze vrije wil beperken en, de actiemarges die we hebben, zijn echter de ultieme test van onze vrijheid als individuen.

Afbeeldingen: Fotolia. Marija Piliponyte / Piyaphat