Σημασία της Γαλλικής Λεγεώνας των Ξένων

Αλσίνα Γκονζάλες
Ειδικός δημοσιογράφος και ερευνητής

Είναι δύσκολο για κάποιον να μιλήσει για τον γαλλικό στρατό και να μην αναφέρει τη Λεγεώνα των Ξένων, το πιο διάσημο, θαυμαστικό και φοβισμένο σώμα ελίτ των γαλλικών στρατευμάτων στον κόσμο.

Για να πάρουμε μια ιδέα για τη φήμη αυτού του σώματος, ας πάρουμε ένα ανέκδοτο: στο τέλος του Πολέμου του Κόλπου το 1991, ο στρατηγός Norman Schwarzkopf ήταν διακρίθηκε τιμητικά ως ιδιώτης πρώτης τάξης της Γαλλικής Λεγεώνας των Ξένων, όντας ο πρώτος και μέχρι στιγμής μοναδικός Βορειοαμερικανός που πέτυχε τέτοια διάκριση.

Αυτό δόθηκε επειδή στρατεύματα από αυτήν την τρομακτική μονάδα είχαν συμμετάσχει στον πόλεμο.

Ο ίδιος ο Schwarzkopf είπε ότι, μετά την τελετή, κάποιοι λεγεωνάριοι τον κάλεσαν στην άκρη και του έδωσαν ένα κομμάτι χαρτί με μια τηλεφωνική επικοινωνία. Του είπαν ότι αν έχει ποτέ προβλήματα οπουδήποτε στον κόσμο, να τους τηλεφωνήσει.

Ο Schwarzkopf χαμογέλασε νομίζοντας ότι ήταν αστείο, αλλά το πρόσωπό του άλλαξε όταν είδε τα σοβαρά πρόσωπα αυτών των ανδρών. Αυτό που του είπαν ήταν αλήθεια: «τώρα είσαι ένας από εμάς», και αυτό σήμαινε ότι, όπου κι αν πήγαινε και σε όποια κατάσταση κι αν ήταν, θα έρχονταν στη διάσωση.

Πιθανώς, αυτό το ανέκδοτο είναι δυνατό επειδή η Λεγεώνα είναι το μόνο σώμα του στρατού που δεν ορκίζεται πίστη στη Γαλλία, αν όχι στον εαυτό της, στη Λεγεώνα.

Ωστόσο, στον ατομικό και συλλογικό κώδικα τιμής τους αναφέρεται ρητά ότι οι λεγεωνάριοι υπηρετούν με τιμή τη Γαλλία.

Ο όρκος του εξηγείται από το esprit de corps του (στα γαλλικά, συναδελφική αλληλεγγύη), αφού υποδέχεται στρατιώτες από όλο τον κόσμο, που έχουν μεγαλώσει και έχουν εκπαιδευτεί σε διαφορετικούς πολιτισμούς και μιλούν διαφορετικές γλώσσες.

Η Γαλλική Λεγεώνα των Ξένων ιδρύθηκε το 1831 με εντολή του βασιλιά Λουδοβίκου-Φίλιππου Α' για να φιλοξενήσει αλλοδαπούς που τότε υπηρετούσαν σε διάφορες μονάδες του γαλλικού στρατού.

Ιστορικά, δεν ήταν ασυνήθιστο άνθρωποι από ορισμένες χώρες να υπηρετούν στους στρατούς άλλων, αλλά τον 19ο αιώνα τα κράτη-έθνος, και οι κυβερνήσεις θέλουν να διαχωρίσουν τα «δικά τους» από τα «υπόλοιπα».

Το πρώτο του πάρκινγκ ήταν στη γαλλική Αλγερία και σύμφωνα με το νόμο δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε γαλλικό έδαφος. Οι πρώτες του σημαντικές στρατιωτικές επεμβάσεις ήταν στον Πρώτο Καρλιστικό Πόλεμο στην Ισπανία και στο Μεξικό.

Από την αρχή, οι βαθμολογικοί στρατιώτες ήταν αποκλειστικά ξένοι, αλλά οι διοικητές ήταν μόνο Γαλάτες. Η προαγωγή των αλλοδαπών στρατιωτών έφτασε μόνο στους βαθμούς των υπαξιωματικών ή μόλις αποκτούσαν τη γαλλική υπηκοότητα.

Στον Γαλλοπρωσικό πόλεμο του 1870/71, η Λεγεώνα επενέβη για πρώτη φορά σε γαλλικό έδαφος, παραβιάζοντας το νόμο, αλλά λόγω επείγουσας ανάγκης για στρατεύματα.

Στη δεκαετία του 1880 έχτισαν τη φήμη τους και εξίσωσαν επίσης την εικόνα τους με την άμμο της ερήμου της αφρικανικής ηπείρου (που είναι επίσης όπου σχεδόν όλη η φιλμογραφία σχετίζεται με αυτό σώμα).

Αν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο η Λεγεώνα είδε δράση σε διάφορες μάχες στο γαλλικό μέτωπο, στον Β' η δραστηριότητά της ήταν σπάνια.

Κατά την πρώτη παγκόσμια πυρκαγιά, οι λεγεωνάριοι συμμετείχαν σε αξιόλογες μάχες όπως αυτή του Αρτουά, του Σομ ή του σφαγείου που θα είναι το Βερντέν.

Στον επόμενο παγκόσμιο πόλεμο, έδρασαν κυρίως στη Νορβηγία στην αρχή του πολέμου, αλλά και στη Βόρεια Αφρική και τη Συρία.

Μετά από αυτόν τον πόλεμο, η Λεγεώνα πολέμησε στην Ινδοκίνα, μια σύγκρουση στην οποία η πιο αξιοσημείωτη μάχη είναι ίσως αυτή του Dien Bien Phu. Παράλληλα, οι λεγεωνάριοι ήταν παρόντες, χωρίς διακοπή, στο γαλλικό Μαρόκο (μέχρι το 1956, ημερομηνία ανεξαρτησία), και στην Αλγερία (μέχρι το 1962).

Ακριβώς, στην Αλγερία σημειώθηκε ένα επεισόδιο απειθαρχίας που οδήγησε στη διάλυση ενός ολόκληρου συντάγματος. Ήταν ο πρώτος από τους αλεξιπτωτιστές, που σηκώθηκαν οπλισμένοι εναντίον των κυβέρνηση Ντε Γκωλ το 1961 για να διαμαρτυρηθεί για τις συνομιλίες που θα οδηγούσαν τελικά στην ανεξαρτησία της Αλγερίας το επόμενο έτος.

Μόλις τελείωσε η γαλλική αποικιακή αυτοκρατορία, η Λεγεώνα φαινόταν προορισμένη να τερματίσει την ιστορία της. Όμως οι ανάγκες των σύγχρονων συγκρούσεων την οδήγησαν να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό της.

Έτσι, η σημερινή Λεγεώνα προέρχεται από την εποχή της αποαποικιοποίησης, αφού έχει επανεξεταστεί ως δύναμη ταχείας επέμβασης οπουδήποτε στον κόσμο απαιτείται.

Όπως ανέφερα στην αρχή αυτού του άρθρου, η Λεγεώνα πολέμησε επίσης στον Πόλεμο του Κόλπου το 1991.

Άλλες παρεμβάσεις που είχαν από τότε ήταν σε διεθνείς συγκρούσεις στις οποίες η Γαλλία συνεργάστηκε με άλλες χώρες τη δημιουργία μιας δύναμης παρεμβολής ή όταν θίγονται γαλλικά συμφέροντα, όπως στην περίπτωση των πρώην αποικιών στολίδια.

Αυτές οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν το Τσαντ, το Κονγκό, τη Ρουάντα, το Ζαΐρ, τη Βοσνία, τη Σομαλία, το Κόσοβο ή το Μάλι.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, για να καταταγεί στη Γαλλική Λεγεώνα των Ξένων δεν ήταν απαραίτητο να δοθεί πραγματική ταυτότητα.

Ακόμη και τώρα, για να είναι αποτελεσματικό το εισόδημα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα εφευρεθέν ψευδώνυμο (όνομα λεγεωνάριου). Ας πούμε μόνο ότι δεν γίνονται πολλές ερωτήσεις κατά την αποδοχή νεοσύλλεκτων, γεγονός που έχει δώσει στη Λεγεώνα την αύρα να είναι καταφύγιο για εγκληματίες κάθε είδους, κάτι που ίσχυε στο παρελθόν, αλλά σήμερα εξετάζεται πολύ περισσότερο, τουλάχιστον όσον αφορά τους διεθνείς εγκληματίες, καθώς απαιτείται ένα έγγραφο ταυτότητα (όπως διαβατήριο) κατά τη στιγμή της εγγραφής.

Ωστόσο, το τίμημα για την ανωνυμία και το καταφύγιο που παρέχει η Λεγεώνα είναι υψηλό: α εκπαίδευση και βάναυση εκπαίδευση, τόσο σωματικά (πάνω από όλα) όσο και ψυχολογικά, και η γνώση ότι είναι «αναλώσιμοι» στρατιώτες, που αν πρέπει να τους στείλουν να πεθάνουν, τους στέλνουν.

Μετά από τρία χρόνια υπηρεσίας στη Λεγεώνα, ένας λεγεωνάριος μπορεί να υποβάλει αίτηση για γαλλική υπηκοότητα. Σε κάθε περίπτωση, είτε έχουν συμπληρώσει είτε όχι αυτή την περίοδο, κάθε λεγεωνάριος θα έχει δικαίωμα να ζητήσει υπηκοότητα εάν τραυματιστεί στη μάχη (χύσει αίμα για τη Γαλλία).

Κατά τη στιγμή της πολιτογράφησης, ο λεγεωνάριος μπορεί να επιλέξει να ανακτήσει την πραγματική του ταυτότητα ή να διατηρήσει το υιοθετημένο του όνομα, με αποτέλεσμα να «εξαφανιστεί» για πάντα με άλλο όνομα.

Fotolia: Delkoo and Speedfighter (Λογότυπο)