Belang van de barokperiode

De barok ontcijferen: de ruimtelijke en temporele grenzen definiëren.- De barokperiode is een van de belangrijkste in de geschiedenis van het Westen sinds het heeft gediend voor de bouw van de Europese identiteit die zocht en verlangde te ontsnappen aan het classicisme geërfd van de Renaissance waarin de regels van kunst, schilderkunst, beeldhouwkunst en architectuur werden geperfectioneerd en de esthetische waarden van de academie vertegenwoordigden.

Om over de barok te kunnen praten, moeten we het kaderen in tijd en ruimte. We kunnen dus zeggen dat het historische moment dat deze school kenmerkte in feite de 17e eeuw was, met verschillen in de verschillende delen van Europa waar het sterk was: op sommige plaatsen werden de kenmerken ervan eerder gezien en op andere later binnen datzelfde gebied eeuw.

In tegenstelling tot wat er met de renaissance gebeurde, had de barok meer effect in landen als Spanje, Portugal, Nederland, Nederland, België, delen van Italië en Duitsland. Deze landen bevonden zich in die tijd (vooral in het geval van Spanje) in een tijd van

Een artistieke periode van duisternis, passie en religiositeit

Wanneer we de barokperiode willen karakteriseren, moeten we twee of drie basiselementen markeren die dienen om de betekenis ervan in de historische context duidelijk te begrijpen. In de eerste plaats hangt de barok samen met de context van een religieuze crisis die Europa sinds 1500 doormaakte toen Luther besloot schreef zijn 95 stellingen tegen de katholieke kerk en ontdekte daaruit de protestantse reformatie, het lutheranisme en alle gevolgen daarvan varianten.

De Katholieke Kerk voerde vervolgens de Contrareformatie uit, verzette zich tegen volgens haar goddeloze verlangens naar destabilisatie en gaf opdracht aan een aantal Europese kunstenaars om allerlei soorten werken die religieuze instellingen konden verfraaien en die voor een analfabeet publiek duidelijk het verdriet van Jezus Christus, de schoonheid van religie Katholicisme, de wonderen van God en andere onderwerpen. We kunnen zeggen dat deze stijl in sterk katholieke landen meer acceptatie en verspreiding had dan in andere.

Artistieke kenmerken van de barok en kunstenaars

Bovendien lieten de werken van de barok veel van de regels uit de renaissance buiten beschouwing, zoals proportie, lineariteit, geometrische perfectie en als we schilderijen van kunstenaars uit deze periode zullen we lichamen met veel meer contouren kunnen zien, clair-obscur dat delen benadrukt en andere verbergt, lijdende of met pijn vervulde uitdrukkingen, agressievere kleuren, enz

Hetzelfde gebeurt in de beeldhouwkunst, veel complexer en lijdender dan de Renaissance. In de architectuur vinden we vormen van bochten en tegenbogen die vertrekken van de typische rechte lijnen van de vorige periode.

Onder deze kunstenaars moeten we Diego Velázquez, Caravaggio, Rembrandt, Nicolas Poussin, Anton Van Dyck, Borromini, Bernini en vele anderen noemen. We moeten ook niet vergeten dat deze artistieke stijl, vanwege de directe banden met de katholieke religiositeit, de meeste aankomst had in Amerika, gedomineerd door Spanje en Portugal.

Foto's: iStock – Karl-Friedrich Hohl / Nikola Nastasic