ნერვული ქსოვილის განმარტება

ნერვული სისტემა მოქმედებს როგორც მთავარი ქსელი ჩვენს სხეულში, რომელიც აგროვებს და ამუშავებს ინფორმაციას მოგზაურობს სხეულის ყველა კუთხიდან, უმცირესი ორგანოებიდან ტვინამდე და პირიქით. ნერვული სისტემის ორგანოები შედგება ნერვული ქსოვილისგან.

ჩვენ, ისევე როგორც ყველა სხვა ცხოველს, შეგვიძლია ავტონომიური მოძრაობები. ჩვენი ორგანოები მუდმივად მუშაობენ და ყველაფერი იდეალურად უნდა იყოს კოორდინირებული, არაფერი შეიძლება ჩავარდეს (მაგალითად, გულში რამდენიმე წუთის „მარცხმა“ შეიძლება გამოიწვიოს სიკვდილი).

ჩვენ არ უნდა ვიცოდეთ ან გვახსოვდეს, რომ უნდა ვისუნთქოთ ან გული უნდა ცემს, მაგრამ არც ერთი წუთით არ ვწყვეტთ სუნთქვას. არიან ავტონომიური ფუნქციები ისინი ტარდება ძალიან ზუსტი კონტროლის ქვეშ, მაშინაც კი, როცა ჩვენ გვძინავს. ჩვენ შეგვიძლია დავამუშაოთ ინფორმაცია გარედან და მივიღოთ დახვეწილი პასუხები პროცესით, რომელიც ცნობილია როგორც რეაქცია სტიმულებზე და ჩვენ გვაქვს ინტელექტუალური შესაძლებლობები, რომელიც გვაძლევს საშუალებას ვიფიქროთ, გამოვიყენოთ ინსტრუმენტები და კომუნიკაცია. ყველა ამ ფუნქციას ახორციელებს ცოცხალ სამყაროში ერთ-ერთი ყველაზე დახვეწილი ორგანოს სისტემა: ნერვული სისტემა, რომელიც ყველა ცხოველშია, მაგრამ მისი განვითარება და შესაძლებლობები მაქსიმუმს აღწევს ადამიანები.

ნერვული ქსოვილის უჯრედები

ნერვული სისტემის ელემენტარული ერთეულებია ნეირონები. ნეირონები უაღრესად სპეციალიზირებული უჯრედებია და სპეციალიზაციის პროცესში მათ შეიძინეს გარკვეული მახასიათებლები, რაც მათ უნიკალურს ხდის. სხვა უჯრედებისგან განსხვავებით, ნეირონების უჯრედულ სხეულს აქვს ტოტების მსგავსი გაფართოებები, რომელსაც ეწოდება დენდრიტები და აქსონები.

დენდრიტები უფრო მოკლე ტოტებია და ჩვეულებრივ თითოეულ უჯრედს აქვს რამდენიმე, განსხვავებით აქსონისგან, რომელიც გრძელი ტოტია და მხოლოდ ერთია. დენდრიტებისა და აქსონების ნაკრები კომპლექტს აძლევს ვარსკვლავის ან ხის იერს, სადაც ღერო იქნება აქსონი, ხოლო დენდრიტები იქნება ტოტები.

ფუნქციური თვალსაზრისით, დენდრიტები ნეირონების "ანტენებია".და მიიღეთ ინფორმაცია სხვა ნეირონებიდან ან ახლომდებარე გარემოდან, ხოლო აქსონი არის "მონაცემთა კაბელი" რომელიც ნეირონის მიერ წარმოქმნილ სიგნალებს გადასცემს სხვა ნეირონებს, კუნთოვან უჯრედებს ან ჯირკვლებს.

ნეირონების გარდა, ნერვულ ქსოვილში არის სხვა უჯრედებიც, რომლებიც ცნობილია როგორც გლიური უჯრედები ან ნეიროგლია.

გლიური უჯრედები აუცილებელია ნეირონების და მთლიანად ნერვული სისტემის სათანადო ფუნქციონირებისთვის. ისინი უზრუნველყოფენ ნეირონების სტრუქტურულ მხარდაჭერას, კვებას და ელექტრო იზოლაციას. გლიური უჯრედების სხვადასხვა ტიპებს შორის გვხვდება ასტროციტები, ოლიგოდენდროციტები და მიკროგლიის უჯრედები.

ასტროციტები არის ვარსკვლავის ფორმის უჯრედები, რომლებიც გადამწყვეტ როლს თამაშობენ ნეირონებისთვის საკვები ნივთიერებებისა და ჟანგბადის მიწოდება და პასუხისმგებელნი არიან შეინარჩუნოს სისხლის ტვინის ბარიერი, რომელიც არის მემბრანა, რომელიც ფარავს მთელ ცენტრალურ ნერვულ სისტემას.

ნებისმიერი ნივთიერება ნერვულ ორგანომდე რომ მიაღწიოს, მან უნდა გაიაროს ჰემატოენცეფალური ბარიერი, მათ შორის ჟანგბადი, საკვები ნივთიერებები და წყალი. ეს არის ეფექტური დამცავი ღონისძიება მავნე ნივთიერებების (მეტაბოლური ნარჩენები ან ტოქსიკური ნივთიერებები) და პათოგენების (ვირუსები და ბაქტერიები) თავიდან ასაცილებლად. რომელიც სისხლში ცირკულირებს ცენტრალურ ნერვულ სისტემამდე აღწევს და ეს არის ორგანოების ერთადერთი ნაკრები, რომელსაც აქვს ასეთი ზომა დაცვა.

ასტროციტები ასევე ასუფთავებენ ტვინს, აღმოფხვრის მკვდარ ნეირონებს და აქვთ აქტიური როლი ნეირონების ზრდის დროს, რადგან ისინი ისინი პასუხისმგებელნი არიან განვითარებადი ნეირონების წარმართვაზე, რათა მიიღონ შესაბამისი ფორმა.

ოლიგოდენდროციტები და შვანის უჯრედები პასუხისმგებელნი არიან მიელინის ფორმირებაზე, ცხიმოვანი ნივთიერება, რომელიც ახვევს ნეირონების აქსონებს და ქმნის საიზოლაციო კაფსულას, რომელიც აჩქარებს ნერვული იმპულსების გადაცემის სიჩქარეს.

მიკროგლიის უჯრედები არის იმუნური უჯრედები და ქმნიან ნერვული სისტემის იმუნურ სისტემას. მისი ფუნქციაა პათოგენებისა და დაზიანებული უჯრედების აღმოფხვრა.

ნერვული იმპულსი

ნეირონების განსაკუთრებული ფორმის გარდა, მათი კიდევ ერთი უნიკალური მახასიათებელია ის, რომ მათ შეუძლიათ ერთმანეთთან კომუნიკაცია ელექტრული იმპულსების საშუალებით, ე.წ. ნერვული იმპულსები.

ნეირონების ელექტრული კომუნიკაცია ერთ-ერთი ყველაზე სწრაფია უჯრედებს შორის. ტვინიდან ფეხებამდე გაგზავნილი შეკვეთა შეიძლება ჩამოვიდეს წამის რამდენიმე მეათედში ანალოგიურად, ტაქტილური სტიმული, რომელსაც ჩვენ ფეხის ძირზე აღვიქვამთ, აღწევს ტვინი.

როდესაც ნეირონი სტიმულირდება, ის წარმოქმნის ა ელექტრული სიგნალი, რომელიც მოძრაობს მისი აქსონის გასწვრივ და აღწევს მის დასასრულს. აქსონის ამ ნაწილში არის სპეციალიზებული სტრუქტურა ე.წ სინაფსური ტერმინალი.

სინაფსურ ტერმინალში ელექტრული სიგნალი იწვევს ქიმიკატების გამოყოფას ე.წ ნეიროტრანსმიტერები შორის სივრცეში პრესინაფსური ნეირონი (ის, რომელიც ათავისუფლებს ნეიროტრანსმიტერებს) და პოსტსინაფსური ნეირონი (ის, ვინც იღებს სიგნალს).

ნეიროტრანსმიტერები გადიან ამ უფსკრულით და უკავშირდებიან უჯრედის სხეულზე ან პოსტსინაფსური ნეირონის დენდრიტებს სპეციფიკურ რეცეპტორებს. როდესაც ეს მოხდება, ნეირონი გამოიმუშავებს საკუთარ ნერვულ იმპულსს, რომელიც მიემართება მის აქსონში ბოლომდე და იწვევს ნეიროტრანსმიტერების განთავისუფლებას.

ნერვული იმპულსების გადაცემის ეს პროცესი მეორდება მთელ ნერვულ ქსელში, რაც იძლევა სწრაფ და ეფექტურ კომუნიკაციას სხეულის სხვადასხვა უბნებს შორის. თითოეულ ნეირონს შეიძლება ჰქონდეს კავშირი ათასობით სხვა ნეირონთან, რაც იწვევს კომპლექსურ ქსელებს, რომლებიც ამუშავებენ ინფორმაციას და კოორდინაციას უწევენ მოქმედებებს.

ხანდახან, ნეირონი არ უკავშირდება სხვა ნეირონს, არამედ განივზოლიან კუნთოვან უჯრედებს, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან მოძრაობების გაკეთებაზე.

ნეირონები, რომლებიც ახორციელებენ მოძრაობების გააქტიურების ბრძანებებს, სახელწოდებით საავტომობილო ნეირონები, პირდაპირ დაკავშირებულია განივზოლიანი კუნთოვანი ქსოვილის უჯრედებთან. როდესაც შეტყობინება აღწევს ნეირონის ბოლოს, ნეიროტრანსმიტერები იწვევენ კუნთოვანი უჯრედის შეკუმშვას.